Eden verrekijkers getest door vogelaars

Het kiezen van de juiste verrekijker valt niet mee, met zo’n breed aanbod. Hoe vind je de beste kijker? Vaak helpt het om gebruikerservaringen te lezen, maar dan natuurlijk bij voorkeur van mensen die weten waar ze over praten. Met dat doel hebben wij drie Nederlandse vogelaars met ruime ervaring gevraagd om onze complete serie Eden kijkers eens kritisch te bekijken. En dat hebben ze gedaan!

We werden er zelf ook weer een beetje wijzer van. Grootste eye-opener: een echt bruikbare kijker moet standaard in je fietstas of onder de voorbank van de auto kunnen liggen, zonder tas en zonder lensdoppen. Oftewel, aan een kijker die niet vies mag worden heb je in de praktijk niet zo veel, volgens deze ervaren deskundigen. Je moet er in weer en wind mee door de polder kunnen banjeren en er desnoods mee in het gras kunnen gaan liggen.

Onze vogelaars, Hans, Ro en Bert, hebben met elkaar meer dan 200 jaar vogelaar-ervaring. You do the math. Ro en Hans zijn zelfs deskundige vogelringers en leggen driejaarlijks een proeve van bekwaamheid af. Beoordeling van een kijker, dat noemen ze een hachelijke zaak. Oogafstand, pupilgrootte en kwaliteit van het individuele oog spelen een grote rol. En wat voor de een belangrijk is, zoals gewicht, speelt voor de ander nauwelijks een rol. Een kijker, dat is hoe dan ook een emotioneel bezit. Heb je eenmaal de juiste gevonden dan wil je nooit meer anders.

Wij hebben deze kritische kijkers letterlijk een doos met het complete assortiment aan Eden-kijkers voor de neus gezet. Het werd een interessante dag met levendige discussies. Opbrengst? Echte gebruikersinformatie. Die willen we graag met je delen. Maar voor we dat doen eerst nog een stukje theorie. Want hoe zit het ook alweer met gezichtsveld, schemergetal en vergroting? Dat zijn, naast het gewicht, belangrijke criteria om een verrekijker op te beoordelen.

Vergroting, gezichtsveld, schemergetal en gewicht

Eden kijkers komen in twee vergrotingen: 8x en 10x. De voorkeur voor een of ander is erg persoonlijk. Natuurlijk zie je meer details met een grotere vergroting. Maar bijvoorbeeld handbeweging wordt ook sterker uitvergroot. Een kwestie van uitproberen.

Het gezichtsveld wordt uitgedrukt in aantal meter per 1000 meter en wordt bepaald door de interne optiek van de kijker. Het gezichtsveld wordt kleiner naarmate de vergrotingsfactor groter wordt. Hoe sterker het beeld wordt uitvergroot, hoe kleiner het overzicht dat je hebt.

De diameter van de frontlens bepaalt de hoeveelheid licht die opgevangen kan worden en daarmee het schemergetal. Het schemergetal is te berekenen door de wortel te trekken uit vergroting x diameter en is een maat voor helderheid en lichtafhankelijkheid. Voor het schemergetal geldt: hoe hoger, hoe meer details je ziet. Bij een waarde onder de 15 is een kijker vooral geschikt om overdag te gebruiken.

Daarnaast speelt het gewicht van de kijker een grote rol in het gebruiksgemak. Door de bank genomen is een kijker met een grotere frontlens zwaarder, maar verder is natuurlijk het materiaal van de kijker bepalend.

In de volgende tabel staan gewicht, gezichtsveld en schemergetal van onze Eden verrekijkers op een rij (gesorteerd op schermergetal).

Uiteraard is er meer om op te letten. De kwaliteit van de verrekijker speelt een grote rol in de helderheid van het beeld en er bestaan ook zaken als lichtsterkte, scherptediepte en uittredepupil van een kijker. Het gaat te ver om hier overal op in te gaan maar voor wie geïnteresseerd is raden wij ons verrekijkerwoordenboek aan.

Wat betekenen deze getallen in de praktijk?

De keuze voor een kijker is vaak een compromis tussen bovenstaande waarden. Onze kleinste verrekijkers met frontlens van 25 mm zijn compact en lekker licht. Ze hebben van alle kijkers het kleinste gezichtsveld en zijn daarmee met name geschikt om objecten in een begrensde omgeving te bekijken, zoals vogels op de voedertafel of architectuur in de stad. Onze vogelaars konden prima overweg met de Eden HD 10x25 en noemden hem zelfs ideaal om ‘zo even bij je te steken’. Deze kijker is vooral overdag fijn, want bij lagere lichtsterkte heb je al gauw een lens met grotere diameter nodig. Die vangt meer licht.

De Eden-kijkers met een 32 mm lens hebben van al onze kijkers het grootste gezichtsveld, wat heel prettig kijkt als je een dier wilt volgen. Onze vogelaars waren unaniem over de XP 8x32: prima kijker met licht en goed beeld, kwalitatief te prefereren boven alle andere kijkers. Meteen favoriet. En dat verraste ons, want de kijkers met de 42 mm lenzen zijn doorgaans het meest populair onder vogelaars.

De diameter van de lens bepaalt dus samen met de vergroting het schemergetal. Bij genoeg licht, overdag, vangt ook de kleine 25 mm lens genoeg licht om een helder beeld te kunnen vormen, geen probleem daar. Bij het intreden van de schemering, in een donker bos of bij slecht weer ga je het verschil echter merken. De 25 mm, in mindere mate ook de 32 mm, legt het af tegen de grotere kijkers. Wil je je kijker allround kunnen gebruiken, dan moet je echt voor de 42 mm of de 56 mm gaan. Met hun grote lenzen zijn deze onder alle weersomstandigheden lichtsterk, en geven ze een ideaal en rustig beeld.

Het gewicht is zoals gezegd zeker een factor om rekening mee te houden. De 25 mm is superlicht, heerlijk om onderweg bij je te dragen. De Eden XP 8x32 is relatief licht (minder dan 500 gram!) en geeft een goed beeld met een hoog contrast. De zware jongen in het assortiment, de Eden XP 10x56 werd als technisch zeer goed ervaren; lichtsterk en uitstekend beeld, maar te zwaar om langdurig bij je te dragen. Met gebruik van een statief heb je daar natuurlijk geen last van. Verrassend voor ons bij Knivesandtools: zelfs de 42 mm kijkers werden door onze vogelaars aan de zware kant bevonden. Zij vonden het voordeel van een helderder beeld niet opwegen tegen het nadeel van een hoger gewicht.

Onze vogelaars vonden de Eden XP-serie in alles te prefereren boven de Eden HD-serie. Hoger contrast, scherper beeld -ook aan de randen-, beter gewicht en gewoon over het algemeen beter afgewerkt. Je merkt het verschil natuurlijk vooral als je beide kijkers naast elkaar zet. De HD is goed, de XP is beter. De prijs van de XP is hoger, maar daar is de kwaliteit dan ook naar.

Overigens werd de ergonomie van alle kijkers prima bevonden. Ze liggen lekker in de hand, hebben goede grip en prima gewichtsverdeling. De scherpstelring is goed hanteerbaar maar hij had voor het gemak iets naar achteren mogen zitten en wat breder mogen zijn. Daardoor zou je de kijker met wijsvinger en pink stabiel kunt klemmen, en met je middel- en ringvinger kunnen draaien. Deze tip nemen wij graag mee bij de doorontwikkeling.

En of je nou de 8x of 10x vergroting moet kiezen? Dat is heel persoonlijk. Het lijkt aantrekkelijk om een zo'n sterk mogelijk vergrotende kijker aan te schaffen. Toch is dit niet het geval. Over het algemeen wordt de kortst mogelijke afstand waarop je nog kan scherpstellen langer bij kijkers met een grote vergrotingsfactor. Verder heeft de vergrotingsfactor direct invloed op o.a. het schemergetal en de relatieve helderheid. En de stabiliteit, ook iets om rekening mee te houden. Maar laten we het zo zeggen: onze gerespecteerde vogelaars konden prima overweg met de 10x.

De conclusie: welke kijker moet je hebben?

Conclusie? Voor een vogelaar in het veld is lichtsterkte en gezichtsveld belangrijk. Voor dat doel valt een 25 mm kijker eigenlijk af. De 56 mm kijker werd te zwaar bevonden om langdurig te hanteren, hoewel hij technisch zeer goed is. De unanieme winnaar is de Eden XP 8x32. Hoog contrast, mooi beeld en hij doet qua beeldvorming nauwelijks onder voor de 42 mm die relatief veel zwaarder is. En voor elke kijker geldt: de XP serie is beter, zowel wat betreft de kwaliteit van de optiek als de uitwendige afwerking. Maar het mooiste van alle Eden-kijkers is dat ze technisch goed zijn, en dat voor een uitgesproken vriendelijke prijs. Daar waren de deskundigen het gelukkig over eens. Deze kijkers kunnen met een gerust hart mee onder de voorbank van je auto.