Monoculairs vergeleken: Leica MONOVID 8x20, Bushnell Legend ED 10x42 & Eden HD 10x42

Ik kan mij niet herinneren dat ik voor deze review ooit door een monoculair had gekeken, buiten telescopen om dan. Een monoculair heeft één lens en oculair, in plaats van twee, waardoor de kijker veel lichter en compacter is dan een traditionele verrekijker. Dit betekent dus ook dat je met één oog door de monoculair kijkt. Van horen zeggen worden mono’s vooral door zeilers en jagers gebruikt, tot welke categorieën ik beide niet behoor, maar ook mensen die een kijker te groot vinden en toch de mogelijkheid willen hebben om iets (hetzij het landschap, wild, een onderwerp veraf, etc) even wat dichterbij willen zien, is een monoculair op papier ideaal door het compacte formaat. In het veld heb ik eigenlijk nog nooit een vogelaar met een mono gezien, dus ik ben duidelijk niet de primaire doelgroep van dit type kijkers. Ik was dan ook erg benieuwd of een monoculair bruikbaar is om ook naar vogels te kijken.

Eerste indruk en accessoires

De Leica MONOVID 8x20 maakt veruit de meeste indruk als hij uit de verpakking komt. Opvallend klein, mooi leren hoesje of foedraal met vernuftige sluiting en er zit een extra voorzetlens bij die van de kijker een loep maakt, verstopt in de deksel van het hoesje. Ik was wel even onder de indruk toen deze uit de doos kwam. De kijker zelf is verfijnd, en ziet er goed uit. Hij is wat te klein om te kunnen zeggen dat hij echt lekker in de hand ligt, want als ik erdoor kijk, kan ik hem eigenlijk alleen maar vast houden tussen een paar vingers. Hij is makkelijk in een broek- of jaszak te stoppen. Inclusief hoes is hij niet groter en zelfs lichter dan de andere 2 mono’s zonder hoes.

De Eden HD 10x42 is dus behoorlijk groot in vergelijking met de Leica, maar dat is ook maar relatief. Hij voelt kleiner dan een halve verrekijker. Met de metalen behuizing ziet hij er robuust uit, zonder franje en hij ligt lekker in de hand. Niet te zwaar en makkelijk weg te stoppen in een rugzak, of misschien de jas. Voor de broekzak is hij aan de grote kant, maar het kan zeker nog wel. Het scherpstelmechanisme is een ring in het midden van de kijker en lijkt makkelijk te gebruiken. Bijgeleverd hoesje is vrij basic, maar dient zijn doel: de mono even snel opbergen.

De Bushnell Legend ED 10x42 is ongeveer even groot als de Eden, maar doordat het scherpstelmechanisme, de riemclip en een statiefaansluiting aan de buitenkant van de kijker zitten, is hij niet meer rond en oogt wat lomper, of meer “tactisch” om het positief te brengen. De aansluiting om hem op een statief te plaatsen, heeft voor mij persoonlijk geen toegevoegde waarde, want dan moet je ook een statief(je) meesjouwen. Het bijgeleverde hoesje is erg groot en lijkt wat oversized. Er zit ook een clip op de kijker zelf om aan de riem te bevestigen. De dop voor de frontlens is hard plastic en zit vast op de kijker met een wegklapmechanisme, wat eigenlijk wel praktisch is.

Gebruik

Een traditionele verrekijker kijkt rustiger omdat je met twee ogen tegelijk kijkt. Bij gebruik van mijn telescoop knijp ik vaak mijn andere oog dicht, wat op den duur verkrampt aanvoelt. Dit deed ik met de mono’s ook, tot iemand me tipte om mijn andere oog gewoon open te houden. Dit is in het begin even wennen, maar uiteindelijk werkte dit verrassend goed. Met je ene oog volg je het onderwerp, en als je deze in beeld hebt, schakel je naar je andere oog om door de mono dichterbij te halen. Als ik het onderwerp in beeld heb, doe ik vaak nog wel mijn ene oog dicht om net wat helderder beeld te krijgen. De Leica heeft een kleine frontlens (20mm), waardoor ik persoonlijk het beeld te klein vind. Daarbij komt ook dat door het kleine formaat hij wat lastig vast te houden is en daarmee niet echt bruikbaar is voor vliegende vogels of vogels verscholen in een boom. Voor niet bewegende onderwerpen is dit natuurlijk minder een probleem. Het scherpstellen ging wat schokkerig, maar dit zou met meer gebruik soepeler kunnen worden, daarvoor heb ik hem niet lang genoeg gebruikt.

De Eden en de Bushnell hebben allebei een grotere frontlens (42mm), waardoor het beeld een stuk rustiger oogt. Het voordeel van de vorm en positionering van het scherpstelmechanisme van de Bushnell is dat je hem automatisch heel stabiel vasthoudt. Bij de Eden moet je aan een ring in de kijker draaien, waardoor beweging van de kijker eigenlijk niet te voorkomen is, en het iets meer moeite kost om een bewegend onderwerp te volgen terwijl je scherpstelt. Met enige oefening is dit wel prima te doen door het grote beeld.

Doordat het scherpstellen van de Bushnell via een wieltje op de buitenkant van de kijker gebeurt, is deze de enige die je eventueel met 1 hand zou kunnen bedienen. In de praktijk gebruikte ik wel altijd 2 handen omdat dit lekkerder vasthoudt en meer stabiliteit en dus rustiger beeld geeft. De oculairdop van de Bushnell is van hard plastic en deze past nét niet lekker, waardoor er wat indrukken komen in de rubber ring van het oculair. Zonde eigenlijk. De zacht rubberen dop van de Eden past wel en zou een betere optie zijn. De standaard rubberdoppen op de frontlenzen van kijkers vind ik altijd vrij irritant en deze laat ik dan ook vaak thuis, maar het klepje bij de Bushnell om de frontlens te beschermen beviel mij eigenlijk wel goed. Deze klap je makkelijk open en weer dicht, wat net even die extra bescherming geeft. Zeker omdat ik de oculairs in mijn zak meedroeg is dit wel een pluspunt.

Optische kwaliteit

Qua optische prestaties is de Leica duidelijk de meerdere van de andere 2 mono’s . Heel erg scherp, mooie kleuren, relatief veel licht en erg goede randscherpte. Kortom, een beeld wat je van een kijker in het topsegment mag verwachten. Ook de voorzetlens die van de mono een loep maakt (verstopt in de deksel van de foedraal), is een hele leuke extra. Het detail wat je hiermee kan zien is fantastisch. Na een beetje oefening lukte het me vrij aardig om met mijn mobiel door deze loep te fotograferen, waarmee je leuke macro foto’s zou kunnen maken met heel erg veel detail.

De Bushnell en de Eden hebben een 42mm frontlens en daarmee een stuk groter beeld waardoor het beeld rustiger oogt. De scherpte en kwaliteit is bij beide goed. Er komt voldoende licht door en de kleuren zijn mooi diep en contrastrijk. De randscherpte is niet zo goed als bij de Leica, maar in normaal gebruik valt dit eigenlijk niet op door het grote beeld. In direct vergelijking komt de Bushnell net iets beter naar voren, ik denk voornamelijk door de diepte van de kleuren die net iets meer contrast hebben, maar allebei vind ik ze prettig kijken.

Conclusie

Al met al ben ik blij verrast door zowel het concept "monoculair" als de specifieke monoculairs uit deze test. Als ik op pad ga om specifiek naar vogels te kijken, dan zal ik altijd voor een reguliere kijker gaan, eventueel zelfs in combinatie met een telescoop. Maar voor tochten waarbij ik niet met een kijker wil rondzeulen, maar toch iets bij de hand wil hebben om toch even snel wat te bekijken is een monoculair ideaal. Je draagt hem makkelijk bij je en met de Bushnell en de Eden lukte het heel aardig om vogels goed te zien en bestuderen. Het detail was zeker goed genoeg om vogels te herkennen en zelfs vliegende vogels kan je met een beetje oefening er nog wel uithalen en goed in beeld krijgen. Waar de Leica optisch de beste en een ontzettend mooi kijkertje is, is hij voor het kijken naar vogels minder geschikt door het kleine beeld. Persoonlijk zou ik dus gaan voor de Eden of de Bushnell, waarbij de Eden heel mooi handzaam is met goed beeld, en de Bushnell net wat makkelijker in gebruik met een tikkie beter beeld.

Leica MONOVID 8x20

Pluspunten

• ziet er fantastisch uit

• accessoires (bijgevoegde voorzetlens!)

• zeer compact

• scherp, contrastrijk en helder beeld met goede randscherpte

  Minpunten

• Door kleine formaat houdt hij niet lekker vast

• Scherpstellen gaat niet echt soepel

• Door kleine beeld en lastig vast te houden niet echt bruikbaar voor vliegende vogels of vogels verscholen in een boom.

• Toch wel heel stevige prijs

  Bushnell Legend ED 10x42

  Pluspunten

• Mooi helder beeld met diepe kleuren

• Goed scherp te stellen en te hanteren met één hand

• Door scherpstelmechanisme hou je hem meteen goed vast voor meest stabiele en rustige beeld.

• Wegklappende beschermdop frontlens

  Minpunten

• Beschermdop oculair. Doordat het hard plastic is, ontstaan er deukjes in het rubber van het oculair.

• Randscherpte is wat minder

• Relatief minder compact dan andere twee mono’s

  Eden HD 10x42

  Pluspunten

• Ziet er strak en robuust uit

• Handzaam formaat

• Mooi helder beeld

• Zeer goede prijs-kwaliteitverhouding

  Minpunten

• Scherpstelmechanisme in de kijker zorgt voor net wat minder stabiel beeld tijdens scherpstellen. Kost wat oefening om een bewegend onderwerp te volgen terwijl je scherpstelt.

• Randscherpte is niet optimaal

• Twee handen nodig om scherp te stellen