Messen uitdunnen

Om messen optimaal te laten snijden is het nodig om ze af en toe uit te dunnen. Hiermee wordt de vorm van het mes zodanig aangepast dat het mes tijdens het snijden minder weerstand ondervindt.

Waarom je mes uitdunnen?

Tijdens het snijden gebeuren er twee dingen:

1: Het voorwerp dat je snijdt wordt door de scherpe snijkant van het mes kapot gemaakt

2: Als het mes dieper in het voorwerp gaat, wordt het materiaal aan de zijkant van het mes in elkaar gedrukt. Er moet immers ruimte ontstaan voor het mes.

Voor het eerste punt is een scherpe snijkant noodzakelijk. Dit wordt bereikt door het mes fijn te slijpen.

Voor punt twee is het belangrijk dat het mes dun is, waardoor het mes minder materiaal weg hoeft te drukken en daardoor minder weerstand ondervindt. Dit wordt bereikt door het mes uit te dunnen.

Uitdunnen is vaak nuttig bij nieuwe messen omdat veel fabrikanten hun messen niet zeer dun slijpen. Daarnaast is uitdunnen nodig bij messen die een aantal keer geslepen zijn. Omdat het lemmet van messen gewoonlijk taps loopt, wordt de snijkant steeds dikker naarmate het mes vaker geslepen wordt.

Figuur 1 in de bovenstaande afbeelding toont een gebruikelijke doorsnede van een mes. Het lemmet loopt licht taps toe, en wordt naar de snijkant toe steeds dunner. Vervolgens wordt aan het lemmet een snijkant (ook wel vouw genoemd) geslepen van ca. 40 graden.

Figuur 2 toont de doorsnede van een uitgedund mes. Door aan beide zijden van het mes een stukje weg te slijpen ondervindt het mes veel minder weerstand, met name in harde materialen. De hoek van de snijkant blijft gelijk waardoor de sterkte van het mes nauwelijks wordt beïnvloed.

Zoals je kunt zien dun je het mes dus niet over het hele lemmet uit, alleen het stukje net boven de snijkant wordt uitgedund.

Zo kan je een mes uitdunnen:

Bij het uitdunnen van messen wordt relatief veel materiaal weggeslepen. Daarom zijn niet alle slijpmethoden geschikt voor deze klus. Hieronder staan drie praktische methoden die wel werken:

1: Op een grove slijpsteen

Door je mes te slijpen onder een kleinere hoek dan normaal maak je het mes dunner. Na het uitdunnen kun je het mes op een fijnere steen naslijpen om de krassen van de grove steen weg te werken en een nieuwe snijkant aan te brengen.

Dan komt natuurlijk de vraag: welke korrelgrootte moet ik dan gebruiken?

Een steen met een korrel tot ca. 220 kan gebruikt worden. Een grove steen (klein getal) werkt sneller maar laat ook diepere krassen achter. Een steen met korrel 220 werkt de eerste keer wellicht niet heel snel maar is vervolgens voor regelmatig onderhoud prima te gebruiken.

2: Met behulp van een elektrisch aangedreven slijpband

Slijpen op een elektrisch aangedreven slijpband is een goede optie om messen uit te dunnen alleen is zo'n slijpmachine niet altijd voorhanden.

Het beste zijn de machines waar je op een deel van de band kan slijpen dat zich tussen de rollen bevindt. Dit gedeelte kan namelijk iets doorbuigen waardoor een mooier resultaat behaald wordt. Als je op de rol slijpt dient de rol een flinke diameter te hebben en het liefst met een enigszins verende laag te zijn bekleed.

Let bij elektrisch slijpen goed op dat je je mes niet oververhit. Als de temperatuur van het mes richting 200 graden gaat verliest het zijn hardheid. Dat kan plaatselijk sneller gebeuren dan je denkt.

3: Met een langzaam draaiende slijpsteen

Een langzaam draaiende slijpsteen (bijvoorkeur een die door een bak water draait) is een optie om je mes uit te dunnen. Het is wel erg moeilijk om een mooi resultaat te krijgen, met name als je op de bolle kant van de steen slijpt. Met de zijkant van de steen is dit iets makkelijker.